عابده میرزایی
چکیده
با شیوع کرونا در ایران و مطرحشدن لزوم تعطیلی مراکز پرجمعیت، از جمله اماکن مذهبی، برخی با این تصمیم مخالفت کردند و عدهای، در قم و مشهد، با حضور در حرمها تلاش کردند که مانع بستهشدن آنها شوند. این اقدامات بهسرعت در فضای مجازی بازتاب یافت. در شبکۀ اجتماعی توییتر، که امکان بحث و گفتوگو بین کاربران فراهم است، گروهی مخالفت با دستورالعملها ...
بیشتر
با شیوع کرونا در ایران و مطرحشدن لزوم تعطیلی مراکز پرجمعیت، از جمله اماکن مذهبی، برخی با این تصمیم مخالفت کردند و عدهای، در قم و مشهد، با حضور در حرمها تلاش کردند که مانع بستهشدن آنها شوند. این اقدامات بهسرعت در فضای مجازی بازتاب یافت. در شبکۀ اجتماعی توییتر، که امکان بحث و گفتوگو بین کاربران فراهم است، گروهی مخالفت با دستورالعملها بهداشتی را مغایر با احکام دین دانستند و گروهی دیگر مذهب را در تقابل با علم قرار دادند. این پژوهش معطوف به این بحثهاست و مسئلۀ اصلی آن، این است که هر گروه برای بیان باور و دیدگاه خود از چه سازوکارهایی بهره گرفتهاند؟ به این منظور، 170 توییت فارسی، با کلیدواژههای «دین» و «کرونا»، انتخاب و با استفاده از انگارۀ وندایک، بررسی شدند. تحلیل دادهها نشان داد که بیشترین ابزار زبانشناختی بهکارگرفتهشده توسط کاربران، برای بازنمایی باورها و ایدئولوژی خود، دو راهبرد «فاصلهگذاری» و «نفرین و دشواژه» است. ازآنجاکه شبکههای اجتماعی بسیار تأثیرگذارند و توییتها میتوانند کنشهای اجتماعی را شکل دهند، تقابلهای مشاهدهشده در این فضا میتوانند به سطح جامعه هم کشیده شوند و تنشهایی را ایجاد کنند. نتایج این پژوهش و انجام مطالعات مشابه میتواند به شناخت علت این تقابلها کمک کند و زمینه را برای ایجاد همدلی و امکان گفتوگوی ثمربخش میان ایدئولوژیهای متفاوت فراهم و از این طریق، ثبات اجتماعی را تضمین کند.